Spółgłoski wstawne (inaczej: epentetyczne) t, d, rzadziej g pojawiają się w dialektach między bliskimi artykulacyjnie spółgłoskami w połączeniach r, r^ż po n, s, z, np. Hendryk, Kondrad, zdrąb = zrąb, szczególnie w kontynuantach dawnych grup spółgłoskowych *sr’, *zr’: str^żoda, zdr^żébią lub zgr^żebią, zdr^żenica = środa, źrebię, źrenica, zapobiegając w ten sposób uproszczeniom tych grup. Spółgłoski wstawne cechują przede wszystkim gwary południowowielkopolskie i śląskie. Spółgłoski wstawne występowały już w okresie prasłowiańskim, por. psł. *mądrь ← pie. *monros, psł. *ostrь ← pie. *akros, a także w staropolszczyźnie, np. zdręky = z ręki. Wstawne d utrwaliło się m.in. w ogp. zdrada ← zrada, i wyrazach pokrewnych zdradzać, zdrajca.