Dialekt śląski - Śląsk środkowy
Tekst gwarowy — Halemba 1
Monika Kresa   
Informator: Piotr Borkowy, ur. w Rudzie Śląskie – Bielszowicach w 1953; pochodzenie rodziców: górnik i gospodyni domowa, Ślązacy z Górnego Śląska. Ksiądz, magister, pracował w wielu parafiach, zawsze jednak były to parafie śląskie.

Zapis i opracowanie: Monika Kresa. Weryfikacja: Halina Karaś.


Roraty



Szwyrko. Chcieliście usłyszeć coś po
ślunsku, jak to sam u nas to sie godo, to wom tak
łopowieym, jak to sie u nos przygotowuje do
świount, jak
żech jeszcze był taki
bajtel, taki jeszcze mały synek, to nojfajniejszom rzeczoum w przygotowaniu do świount to były Roraty. Co prawda nasi
farorz
godali poprawnom
polszczyznoum, że najmilsze są te chwile, gdym chodził na Roraty, biorąc z jakiegoś tam wieszcza, ale my to doświadczyli na własnej skórze, jak to z tymi Roratami było. Otóż zaczynało sie przede wszystkim tym, że było wczas wstować
cza było. Wstowali my o piontey, bo o szóstej już było mszo, ale ten
fto przylecioł
piyrwszy na mszo, dostowoł wieynkszy łobrozek. Wszyscy dostawali łobrozki na tych Roratach,
tyn, kto przyleciał piyrwszy, dostawoł wieynkszy łobrazek. Nieroz bywało tak, że my jako
take smarkocze jeszcze, przylecieli pod teyn kościół, a potem mi
śpiki pod noseym marzły, bo zima była,
śniega powyżej pasa, a przynajmij powyżej kolan. Jeszcze przechodzili my koło takiego
beszunga, a
stamtund tak zawiewało, takie zaspy sie robiły, że no to było ło|kropne, ale lotali my, czasami to my sie potem wadzili, fto to był pirywszy przy tym, przy tych drzwiach, ale nojfajniejsze na tych Roratach, to było to, że
na poczųtku było
cima w kościele,
lang cima,
ino taki żydowski świycznik stoł na przodku i farorz zawsze tłumaczyli, że to jest taki świycznik, który mo siedym ramion, i do tego świycznika wpierwy jeszcze,
jag jeszcze króle sam u nos były, to przynosił król, prymas, rycerz, sprzedawca, kupiec jakiś tam, przynosili swoje świyczki i mówili: jestem gotów na przyjście Pana. A my to se tak przetłumaczyli po naszymu:
jesech już
fertich,
Pon Bóczku. Mi sie to bardzo podobało potym, jak w tym kościele, cały
Adwynt, zawsze ministranty
łazili na fioletowo, to było tak smutno, a na tych Roratach, to byli
łobleczeyni tak bardzo radośnie, bo mieli czerwone kiecki, czerwone
kragle, biołe
koroki, jak sie te światło łoświyciło, to przy tym
łontorzu wyglądało jak w niebie prawie. Stound, stoud właśnie te Roraty tak sie podobają. Mało tego, na Roraty przychodziło sie z takimi
szpecjalnymi lampiounami, óne tam były zrobioune z takich
ajnfachowych materiałów, nie takie jak teraz soum porzundne plastiki, czy metalowe, były to ajnfachowe materiały, jakiś tam kartoun,
papyndekel, jak to u nos godajóm. Nie jednemu ten lampioun sie
chajsnął przed Roratami, bo to tako zwykła świyczka, ni miał baterie, ani
byrnysz było w środku tylko miaoł zwykło
świyczka i mu sie
chajcnął, jag za
dugo sie świyciła. I to tyż było dużo, dużo śmiychu i radości z tego, jak tako
fojerka sie w kościele, w kościele zrobiła, a jeszcze, jeszcze lepiej, bo jak było przed kościołem tako fojerka i potym, potym jednego brakowało, bo było ciemni. Brali nos, brali nos z tymi lampionami właśnie przed łoltorz i to tyż bardzo
piyknie wygloundało, bo najpierw w kościele żadnego nie było widać, a
jag my z tymi lampiounami stoli przy tym łołtorzu, no to ten farorz tak fajnie wyglądoł, złoty ornat abo niebieski, bo to taki świn... taki, bo to jest msza maryjno, to tak
gryfnie, gryfnie wyglądało. No ale noj|fajniejsze przy tych Roratach to było, jak sie zaczynoł, jak sie zaczynoła drugo czynść Adwyntu, bo wtedy, to my już wiedzieli, że som jakieś
gieszynki
kajś pochouwane i zagloundali my do tych łachów, tych
szranków, kaj tam co jes, i potym miyndzy sobom my
łozprawiali, fto już co
znod, fto jeszcze nic nie znod, i łod kogo, łod kogo
muter abo tata,
kaj to lepiej schowali. To tyż było, to tyż było dużo z tego radości, jak sie teraz to
spomna, to przyznowom farorzowi racjo, że rzeczywiście tamte czasy, tamte momenty, to były takie noj|bardziyj radosne, bo wtedy to sie tak cłowiek
cuł taki, że sie na cóś
rychtuje. A przede wszystkim rychtowali my sie właśnie na to przyjyncie
Pon Bóczka, i nojbardziej to pomiyntom takie Roraty właśnie w drugiej klasie, jak żech był, bo wtedy my sie przygotowywali do Koumunii Świyntej. I nojwiyncej chyba żech sie
nauczył w czasie tych Rorat do tego
katejmusa całego, co mieli my potem w maju zdować i czy tam w kwietniu zdawać i iść do Komunie, to sie chyba nojwiyncej w czasie tych Rorat nauczył, żeby już być fertich na spotkanie tego, tego Pon Bóczka. Jeszcze tako
gryfno rzecz była przy tym, przy tych Roratach, były takie schódki i po tych schódkach schodził Pon Bóczek do żłóbka, do
betlejki, na dole była betlejka tako mało zrobiono i tam Pon Bóczek po tych schódkach schodził. No to
jag j potem te schódki byli..., cora, coraz mniej tych schódków było, to już potem ta radość była, radość było coraz to wiynkszo, bo wiedzieli my, że już przydom te dwa ostatnie schódki, to już do szkoły nie czeba bedzie iść. To też było dużo wtedy, dużo z tego radości i śmiychu.