 | ||||
 | ||||
 |
|  | ||
Wyodrębniona przez dialektologów wschodnia czę¶ć pasa Pogórza (w większo¶ci dawnej ziemi bieckiej) administracyjnie należy dzi¶ zgodnie z nowym podziałem Polski z 1 I 1999 r. do województwa małopolskiego, a w czę¶ci wschodniej – do podkarpackiego, obejmuj±c powiat gorlicki (bez jego południowej czę¶ci – Beskidu Niskiego, zamieszkałej przez Łemków (nazywanych przez miejscowych Polaków Rusinami), a po ich wysiedleniu czę¶ciowo przez ludno¶ć napływow±, a czę¶ciowo przez tę ludno¶ć łemkowsk±, której udało się pozostać), czę¶ciowo tarnowski i jasielski. W latach 1975-1998 tereny te należały administracyjnie do woj. nowos±deckiego, tarnowskiego i kro¶nieńskiego.
Najważniejsze miasta i miasteczka regionu to Ciężkowice, Biecz (4 575 mieszkańców), Gorlice (28 645 mieszkańców) i Jasło (38 104 mieszkańców).
Nie jest to region typowo rolniczy, ale rolniczo-przemysłowy. Obok wsi rolniczych większo¶ć stanowi± te, w których mieszkańcy ł±cz± pracę na roli w małych kilkuhektarowych gospodarstwach z prac± w pobliskich miastach. Przybywa też mieszkańców nieposiadaj±cych własnych gospodarstw, a jedynie buduj±cych domy na wsi i maj±cych tylko działki przydomowe, a pracuj±cych poza wsi±.
Znaczna czę¶ć mieszkańców regionu wyjeżdża w celach zarobkowych na krótsze lub dłuższe pobyty za granicę, głównie do Włoch, Hiszpanii, Austrii, Niemiec, Anglii, Francji, rzadziej do USA. Czę¶ć pracuje zarobkowo także w różnych regionach Polski, m.in. w Warszawie, Krakowie.
Wschodnia czę¶ć Pogórza jest gęsto zaludniona, np. w gminie Biecz (miejsko-wiejskiej) gęsto¶ć zaludnienia wynosi 171,1 mieszkańców na km² (dane z 30 VI 2004 roku).
| ||||
| ||||
|
| | ||
W regionie gorlicko-jasielskim działa wiele organizacji i stowarzyszeń kuturalno-społecznych, m.in. Stowarzyszenie „Beskid Zielony”, organizuj±ce wiele imprez propaguj±cych kulturę ludow±, czy Stowarzyszenie Twórczo¶ci Regionalnej w Bobowej. Bobowa słynie z koronkarstwa, od roku 2000 organizowane s± w niej Międzynarodowe Festiwale Koronki Klockowej. S± galerie sztuki, centra kultury, muzea w Bieczu, Gorlicach, Ja¶le, także skansen budownictwa ludowego w Szymbarku, muzeum pszczelnictwa w Stróżach itp. Działa regionalna telewizja, radio, wydawana jest regionalna prasa (np. „Tygodnik Gorlicki”, „Kwartalnik Gorlicki”). Zespoły ludowe na terenie dawnej ziemi bieckiej, dzi¶ bieckiej i gorlickiej, kultywuj± tradycje i upowszechniaj± elementy kultury tradycyjnej. S± to m.in. Regionalny Zespół Taneczny „Pogórzanie” z Gorlic, Regionalny Zespół Pie¶ni i Tańca z Łużnej, dziecięcy zespół „Podgrodzianie” z Biecza, Zespół Regionalny „Kowalnia” ze Stróż, Kapela Pana Mariana z Gorlic, „Lipiniacy” i „Kwiat lipy” z Lipinek, „Wójtowiacy” z Wójtowej, „Beskid” z Kobylanki, „Koronecka” z Sędziszowej.
Dane statystyczne za: http//:www.biecz.pl; http//:www.gorlice.pl; http//:www.jaslo.pl (z dnia 25 III 2008 r.)
Fotografie: Halina Kara¶, Jolanta Janusz.