Dialekt śląski - Śląsk południowy
Geografia regionu
Agnieszka Piotrowska   

Śląsk Cieszyński (cz. Těšínské Slezsko, niem. Teschner Schlesien) to południowo-wschodnia część Śląska, która znajduje się w Polsce i Republice Czeskiej. Jej centrum od wieków było miasto Cieszyn i rzeka Olza. Śląsk Cieszyński obejmuje ziemie dawnego Księstwa Cieszyńskiego (przed 1572 r.) i zajmuje obszar ok. 2280 km². Teren ten zamieszkuje ok. 800 tys. ludzi.

W skład Śląska Cieszyńskiego wchodzą: zachodnia część Pogórza Śląskiego (Pogórze Cieszyńskie), zachodnia część Beskidu Śląskiego (granica biegnie wododziałem Wisły i Soły), wschodnia część Beskidu Morawsko-Śląskiego, północna część Bramy Morawskiej oraz południowo-zachodnia część Kotliny Oświęcimskiej. Najwyższe szczyty Śląska Cieszyńskiego to – po stronie czeskiej Łysa Góra (Lysá hora) (1323 m n.p.m.) w Beskidzie Morawsko-Śląskim i – po stronie polskiej Barania Góra (1220 m n.p.m.) w Beskidzie Śląskim.

Północna granica Śląska Cieszyńskiego biegnie wzdłuż Olzy od ujścia do Odry w pobliżu Bogumina i dalej na wschód wzdłuż granicy polsko-czeskiej na północ od Karwiny; następnie na terytorium Polski wzdłuż północnej granicy powiatów cieszyńskiego i południowej pszczyńskiego, a dalej powiatów bielskiego i pszczyńskiego wzdłuż Wisły aż do ujścia Białej. Od wschodu granicę Śląska Cieszyńskiego wyznacza Biała aż do ujścia Białki, następnie na zachód Białka przez miejscowość Bystra do szczytu góry Klimczok, dalej na południe granica nakłada się na granice powiatów cieszyńskiego i żywieckiego aż do granicy polsko-słowackiej. Na południu granicę Śląska Cieszyńskiego wyznacza granica pomiędzy Czechami i Słowacją aż do źródeł rzeki Ostrawicy, omawiany region kończy się na wschodzie na granicy państwowej pomiędzy Polską i Słowacją w rejonie Koniakowa. Granicę zachodnią wyznacza Ostrawica aż do ujścia do Odry w Ostrawie, a następnie Odra aż do ujścia Olzy w rejonie Bogumina.

 

Fotografie: Aleksandra Krawczyk-Wieczorek