Dialekt małopolski - Lubelszczyzna wschodnia
Wieś Moniatycze dziś
Aleksandra Krawczyk-Wieczorek   
Nazwa wsi oraz jej gwarowa postać dopełniacza i miejscownika: Moniatycze, D. Moniatycz, Msc. (w) Moniatyczach.
Gmina: Hrubieszów.
Powiat: hrubieszowski.
Województwo: lubelskie.
W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa zamojskiego.
Położenie: Moniatycze leżą nad rzeką Gąską, 7,5 km na północ od Hrubieszowa.
Parafia: Moniatycze.
Ludność: 473 mieszkańców, gęstość zaludnienia 40 os./ km2 (2004 r.). Na tle innych miejscowości gminy Hrubieszów wieś jest duża.
Głównym źródłem utrzymania mieszkańców jest rolnictwo. Przeciętna wielkość indywidualnego gospodarstwa we wsi wynosi 8 ha.
We wsi znajduje się kościół parafialny p.w. św. św. Apostołów Piotra i Pawła, a także Zespół Szkół Publicznych im. Papieża Jana Pawła II.
Z obiektów zabytkowych można wymienić cmentarz z pierwszej połowy XIX w., do dziś używany, a także kilka zabytkowych drewnianych budynków, m.in. plebanię z końca XIX w. (obecnie dom mieszkalny), kapliczkę domową św. Józefa z końca XIX w., urząd gminy z 1925 r. (obecnie szkoła), dawną szkołę z końca XIX w., dziś nieużywaną, oraz młyn z 1931 r.
We wsi znajdują się liczne stanowiska archeologiczne.
Wsie sąsiadujące: W najbliższym otoczeniu Moniatycz znajdują się Kułakowice Pierwsze na północy i Czartowce na południu.

Źródła:
http://pl.wikipedia.org/wiki/Moniatycze 4.07.2008
Plan rozwoju miejscowości Moniatycze [na] lata 2005—2013, http://www.hrubieszow-gmina.pl/pliki/plany/moniatycze.pdf 9.07.2008