Aleksandra Krawczyk-Wieczorek
|
Lubelszczyzna wschodnia, historia regionu
Katedra w Zamościu
Lubelszczyzna wschodnia, historia regionu
Katedra w Zamościu
Lubelszczyzna wschodnia, historia regionu
Katedra w Zamościu - wnętrze
Lubelszczyzna wschodnia, historia regionu
Ratusz w Zamościu
Lubelszczyzna wschodnia, historia regionu
Ratusz w Zamościu
Lubelszczyzna wschodnia, historia regionu
Zamość - rynek
Lubelszczyzna wschodnia, historia regionu
Tablica upamiętniająca dawny kościół ormiański
Lubelszczyzna wschodnia, historia regionu
Pomnik Jana Zamojskiego
Lubelszczyzna wschodnia, historia regionu
Zamość - starówka
Lubelszczyzna wschodnia, historia regionu
Zamość - starówka
| | | | | |
• Najstarsze ślady działalności ludzkiej pochodzą ze schyłku starszej epoki kamienia (X/IX w. p.n.e.). Od początku młodszej epoki kamienia teren ten jest nieprzerwanie zasiedlony do dziś. • Od zarania dziejów panowały tu bardzo dobre warunki do rozwoju osadnictwa (zob. Geografia regionu). Zawsze też wiodły tędy ważne szlaki handlowe, łączące północ Europy z południem i zachód ze wschodem. • Od II do IV w. n.e. Kotlinę Hrubieszowską zamieszkiwała ludność gocka (zob. Kraina Gotów). Dopiero w pierwszej połowie VI w. pojawili się tu osadnicy słowiańscy. • W średniowieczu stykała się tu ze sobą i mieszała ludność zachodnio- i wschodniosłowiańska. Od połowy XI w. obszary te weszły w skład Rusi, co sprzyjało napływaniu osadników ze wschodu. • W drugiej połowie XIV w. obszar został przyłączony do Polski. Od roku 1388 rozpoczęło się intensywne osadnictwo, zwłaszcza z Mazowsza. Nadal mieszają się wpływy kulturowe wschodnie i zachodnie. • Unia brzeska (1596 r.) przynosi umocnienie wpływów Kościoła katolickiego. Jej rezultatem była stopniowa polonizacja części ludności greckokatolickiej (więcej - zob. historię Przemyskiego). • W XIV—XVI w. dotarła na te tereny kolonizacja wołoska. • Wojny i inne klęski XVII w. przyniosły upadek miast i wsi i znaczne wyludnienie. • W wyniku pierwszego i trzeciego rozbioru Polski omawiany obszar znalazł się w granicach Austrii, natomiast po upadku Księstwa Warszawskiego w 1815 r. cała Lubelszczyzna przeszła pod panowanie rosyjskie. • W XIX w. brak istotnych akcji osadniczych na te tereny. Przybywają tu nieliczni Niemcy, a do miast – Rosjanie. • Po powstaniu styczniowym odebrano prawa miejskie wielu miastom, na ich upadek wpłynęły też zarazy morowe oraz kryzys rzemiosła, spowodowany pozbawieniem zaplecza surowcowego i rynków zbytu w Galicji. • W roku 1877 zbudowano pierwszą linię kolejową biegnącą przez Lublin, która połączyła Warszawę z Kowlem i Kijowem. • Postępuje polonizacja unitów, a masowo przechodzą oni na katolicyzm po wydaniu w 1905 r. carskiego dekretu o tolerancji religijnej. • W 1912 r. utworzono odrębną gubernię chełmską (z części dawnych guberni chełmskiej i siedleckiej), która została oddzielona od Królestwa Polskiego i weszła w skład Generał-Gubernatorstwa Kijowskiego. Celem była rusyfikacja tych ziem. • Podczas II wojny światowej Zamojszczyzna miała stanowić pierwszy na terenach Polski region osiedleńczy dla Niemców. W obozach zagłady i miejscach masowych straceń wymordowano niemal całą ludność żydowską i znaczną część ludności polskiej i ukraińskiej. • Pod koniec wojny miały miejsce walki z UPA. W ich wyniku spłonęły prawie wszystkie wsie (polskie i ukraińskie) między Bugiem a Huczwą. • Po wojnie znaczna liczba Ukraińców z tych terenów została przesiedlona na Ukrainę, a następnie pozostali na tereny zachodnie i północne Polski. Źródła - zob. Literatura. Fotografie: ks. A. Dworzycki, H. Karaś, M. Kresa. |
Czytaj rozszerzoną wersję artykułu
|