 | ||||
 | ||||
 |
|  | ||
Podhale jest dzi¶ regionem przede wszystkim turystycznym, wypoczynkowym. Obsługa ruchu turystycznego jest obecnie głównym Ľródłem utrzymania mieszkańców, zwłaszcza miejscowo¶ci podtatrzańskich. Rolnictwo jest działalno¶ci± mało opłacaln±. Tak oceniane jest współcze¶nie również tradycyjne pasterstwo, które podtrzymywane jest nie tyle ze względów ekonomicznych, ile z rodzinnego, pokoleniowego zamiłowania do tego zajęcia.
Na współczesny stan zachowania tradycyjnej gwary znaczny wpływ maj± takie czynniki, jak:
¦wiadomo¶ć wysokiej oceny kultury (w tym również gwary) podhalańskiej u inteligencji spoza regionu. Z tego powodu posługiwanie się gwar± nie jest powodem do wstydu, ale przeciwnie – do dumy; jest bowiem wyrazem bardzo silnego przywi±zania do tradycyjnego systemu warto¶ci.
Działalno¶ć Podhalańskiej Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Nowym Targu, która nie bez powodu ma w swej nazwie przymiotnik Podhalańska. Prowadzi ona działalno¶ć naukow± z zakresu kultury Podtatrza.
| ||||
| ||||
|
| | ||
Wielokierunkowa działalno¶ć Zwi±zku Podhalan, maj±cego oddziały nie tylko w każdej gminie podhalańskiej, ale też poza regionem, w tym też poza granicami kraju. Mowa ojczysta, wyniesiona spod Tatr jest czynnikiem niezmiernie istotnym, integruj±cym ¶rodowiska ludzi przyznaj±cych się do podhalańskich korzeni.
Bardzo mocno rozwinięta działalno¶ć zespołów regionalnych, skupiaj±cych członków ze wszystkich przedziałów wiekowych. S± to zespoły bardzo liczne, zrzeszaj±ce nierzadko ponad 50 osób. Dzieci i młodzież poznaj± t± drog± nie tylko tradycyjn± kulturę, ale ucz± się też szacunku dla niej. Należy tu dodać, że zespoły regionalne prowadzone s± przez osoby przygotowane do tego zadania profesjonalnie, uczestnicz±ce w różnorakich szkoleniach.
Bogata twórczo¶ć literacka autorów regionalnych pisz±cych gwar±. W tym kontek¶cie nie dziwi „Historia filozofii po góralsku” ks. prof. J. Tischnera.
Kultywowanie bogatej obrzędowo¶ci, w tym też posiadów, które jako dawniejsza forma spotkań towarzyskich znalazły kontynuację we współczesnych wykładach, odczytach popularnonaukowych.
| ||||
| ||||
|
| | ||
Poza pozytywnymi aspektami życia społecznego i kulturalnego należy wskazać na zjawiska charakterystyczne dla innych ¶rodowisk gwarowych. Zmiany cywilizacyjne, podobnie jak gdzie indziej, powoduj± zanikanie gwary, znajomo¶ci tradycyjnej kultury. Podhale nie jest pod tym względem wyj±tkiem. Młodzież bardziej zafascynowana jest perspektywami rozwoju niż tradycj±. Wiele zachowań, zdawałoby się kultywuj±cych tę tradycję, przypisać można modzie na góralszczyznę.
Ciekawym zjawiskiem jest ewolucja podhalańskiego stroju ludowego, który podlega zmianom dyktowanym przez modę
Fotografie w kolejnych galeriach: Renata Jujeczka, Dariusz Budzik, Józef K±¶