Dialekt mazowiecki - Kurpie
Region dzi¶
Monika Kresa   

Administracyjnie Kurpiowszczyzna należy dzisiaj w większo¶ci do województwa mazowieckiego, jej południowo-wschodni kraniec znajduje się w granicach województwa podlaskiego. Największe miejscowo¶ci Kurpiowszczyzny to: Ostrołęka (53 605 mieszkańców), Kadzidło (4032) Myszyniec (3032 mieszkańców).

Kurpiowszczyznę charakteryzuje niewielki stopień uprzemysłowienia, wyj±tkiem jest tutaj Ostrołęka, której prężny rozwój nast±pił w XX wieku, w mie¶cie znajduje się 5100 przedsiębiorstw, w¶ród których dominuj± niewielkie zakłady, małe i ¶rednie firmy prywatne. Ze względu na geograficzne położenie miasta jego struktura gospodarcza zdominowana jest przez przemysł drzewno-papierniczy, znajduj± się tutaj słynne zakłady celulozowe, ważn± gałęzi± produkcji jest również przetwórstwo rolno-spożywcze.

Przeważaj±ca czę¶ć ludno¶ci kurpiowskiej mieszka jednak nie w uprzemysłowionym mie¶cie, lecz na wsiach. Ich mieszkańcy tradycyjnie zajmuj± się rolnictwem i le¶nictwem. Mniejsze znaczenie niż w czasach historycznych ma dla Kurpiowszczyzny rękodzielnictwo bursztynowe. Bursztyn pozostał nadal wizytówk± tego regionu, nie stanowi już jednak jak dawniej ważnej podstawy jego gospodarki.

Mimo iż warunki ekonomiczne i gospodarcze zmuszaj± wielu do emigracji, wie¶ kurpiowska do dzi¶ kultywuje swój tradycyjny, odróżniaj±cy j± od innych wsi mazowieckich charakter. Odrębno¶ć Kurpiów widoczna jest w ich języku, ludowych strojach, obrzędach, które stanowi± ważny element sakralnej sfery ich życia. Bogactwem Kurpiów s± lasy i kultura i oba te bogactwa mieszkańcy kurpiowskiej wsi staraj± się podkre¶lać i wykorzystywać. Działa tu prężnie Zwi±zek Kurpiów, który wydaje dwumiesięcznik regionalny „Kurpie”. Bardzo bogato prezentuje się na przykład propozycja kurpiowskich imprez, które swoim kolorytem i bogactwem zdołały zasłyn±ć nie tylko w Polsce, lecz także za granic±: Miodobranie Kurpiowskie – Zawodzie koło Myszyńca (ostatnia niedziela sierpnia); Ogólnopolskie Dni Kultury Kurpiowskiej – Nowogród (czerwiec); Na łowy, Szopka kurpiowska, Chodzenie z gwiazd± - gmina Czarnia, widowiska wystawiane przez Zespół Folklorystyczny „Czarniacy”; Niedziela Palmowa - gmina Łyse; Kartoflisko – gmina Turo¶l (druga niedziela wrze¶nia); Zorenczynowka – gmina Zbójna; Kurpiowskie granie – gmina Lelis (paĽdziernik); Wesele Kurpiowskie - gmina Kadzidło (czerwiec); Niedziela Kadzidlańska - gmina Kadzidło (sierpień); ¦ladami Kurpiów – gmina Kadzidło; Gin±ce Zawody - gmina Kadzidło (czerwiec); ¦więto kukurydzy – Dylewo, gmina Kadzidło (wrzesień). Ważnym o¶rodkiem kultury kurpiowskiej jest skansen w Nowogrodzie, prezentuj±cy bogactwo architektury tego terenu, która w czasach dawniejszych znacznie różniła się od architektury wsi mazowieckiej.