Dialekt mazowiecki - Mazury | Region dziś |
Justyna Garczyńska | ||||||||||
Mazury wchodzą w skład województwa warmińsko-mazurskiego. Główne miasta Mazur to Działdowo (20 778 mieszkańców), Ełk (56 522 mieszkańców), Giżycko (30 989 mieszkańców), Gołdap (13 876 mieszkańców), Kętrzyn (28 351 mieszkańców), Mikołajki (3800 mieszkańców), Morąg (3851 mieszkańców), Mrągowo (16 000 mieszkańców), Olecko (18 490 mieszkańców), Orzysz (5818 mieszkańców), Ostróda (33 603 mieszkańców), Pisz (19 371 mieszkańców), Ruciane-Nida (4934 mieszkańców), Ryn (3062 mieszkańców), Szczytno (25 562 mieszkańców), Węgorzewo (12 186).
Charakterystyczny dla terenu Mazur jest stosunkowo niski poziom uprzemysłowienia. Udział w sprzedanej produkcji krajowej wynosi 2,5% a w zatrudnieniu 2,9% (dane dla województwa warmińsko-mazurskiego). Dominuje produkcja artykułów żywnościowych i napojów (mlecznych, mięsnych, rybnych, piwowarskich), mebli, maszyn, aparatury elektrycznej, opon, drewna i wyrobów z drewna, odzieży. Województwo warmińsko-mazurskie zajmuje jedno z pierwszych miejsc w kraju pod względem otrzymywania drewna i połowu ryb słodkowodnych. Słabe uprzemysłowienie powoduje, że wzrasta rola turystyki, czemu sprzyja także położenie Mazur w jednym z bardziej urokliwych zakątków Polski. Rozrasta się baza pensjonatów, kwater prywatnych, jak również agroturystycznych. Bogata sieć kanałów sprzyja turystyce jachtowej i kajakowej. Od lat tereny te należą do ulubionych miejsc wypoczynku ludzi zamieszkujących duże aglomeracje - przede wszystkim mieszkańców Warszawy i Łodzi. Mieszkańcy Mazur należą do społeczeństwa postmigracyjnego. Powstało ono w wyniku wielkich przemieszczeń ludności i składa się z ludzi pochodzących z różnych kultur, z różnych religii, ze środowisk o różnym poziomie cywilizacyjnym, standardzie życia, umiejętności korzystania z różnych dobrodziejstw cywilizacyjnych. Społeczeństwo to tworzą dwa podstawowe człony: dawni mieszkańcy Mazur, czyli Niemcy i Mazurzy – Polacy oraz ludność przybyła na te tereny po 1945 r.: Polacy (głównie przybysze z Kurpiów, Kujaw i Mazowsza), Polacy kresowi (m.in. inteligencja wileńska) oraz Ukraińcy (przesiedleni głównie po akcji Wisła w 1947 r.). Główne cechy demograficzne społeczeństwa Mazur to: wysoka liczba urodzeń, zazwyczaj najwyższa w kraju, znaczna migracyjność zarówno międzywojewódzka, jak i przestrzenna. W latach dziewięćdziesiątych wewnętrzny ruch migracyjny był czynnikiem sprzyjającym feminizacji miast. Do miast migrowały kobiety młode, poniżej 25. roku życia. Skąpy miejski rynek pracy ograniczał przemieszczanie się ze wsi do miasta. Charakterystyczne dla minionych piętnastu lat są migracje młodych mężczyzn na wieś. Chodzi tu o tych, którzy po ukończeniu szkoły średniej nie znajdowali w mieście zatrudnienia, jak i o tych, którzy zostali zwolnieni z pracy. Trzecią cechą jest istotny udział w zmianach demograficznych migracji zagranicznych. Czwartym czynnikiem jest "wiejskość" pochodzenia osób zamieszkujących ten region, rzutująca na kulturę omawianej populacji. Problemy tożsamości kulturowej są bardzo aktywnie przeżywane przez współczesne społeczeństwo omawianego regionu. Kim są dziś Mazurzy, kto może określać się mianem Mazura, to kolejne pytania budzące jeszcze dziś, pod koniec lat dziewięćdziesiątych, wiele emocji. Wszystko to razem przemawia za koniecznością podejmowania badań na temat tożsamości kulturowej społeczeństwa Mazur. |