Dialekt małopolski - Sądecczyzna
Dzieje wsi Młyńczyska
Halina Karaś   

Powstanie miejscowości Młyńczyska datuje się na pierwszą połowę XVII wieku (między rokiem 1680 a 1728). Pierwszy osadnik założył swoje gospodarstwo na pograniczu Jastrzębia i Młyńczysk. Nieco wyżej (dzisiejszy tartak) była następna osada.

Nazwa miejscowości Młyńczyska pochodzi prawdopodobnie od licznych młynów, które znajdowały się w tych okolicach. W źródłach historycznych wspomina się młyn wybudowany przez pierwszą rodziną, zamieszkującą te tereny, tj. rodzinę Toporczyków, która osiedliła się w okolicy bardzo wydajnych źródeł wodnych (według innych źródeł historycznych młynów w tej miejscowości było więcej, jednak żaden z nich nie przetrwał do dzisiejszych czasów).

W Młyńczyskach znajdował się również browar, karczma i duże gospodarstwo folwarczne.

Młyńczyska przez bardzo długi okres czasu były biedną osadą  liczącą niewielu mieszkańców. Wieś była podzielona na stronę Potocką i Łukowską. Dopiero  z początkiem XX wieku zaczął się widoczny rozwój. Do 1931 r. granicę wyznaczał potok Jastrzębik. Mieszkańcy po północnej części wsi chodzili do kościoła w Łukowicy, a po południowej do Czarnego Potoku. Wybudowanie kościoła spowodowało, że powstała jedna parafia (rzymskokatolicka).

POd koniec XIX (w latach 80.) wieku wieś liczyła 609 mieszkańców katolików, którzy należeli do parafii w Czarnym Potoku i Łukowicy. Znajdowała się tu gminna kasa pożyczkowa z kapitałem 592 zł (ówczesnych!).

 

     Źródła:

http://www.geoprzewodnik.lukowica.org/mlynczyska.html;

http://www.lukowica.pl/pl;

http://www.mlynczyska.republika.pl (autor: Łukasz Mamala)

Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. VI, Warszawa 1885, s. 540.