Dialekt małopolski - Lasowiacy | Region dziś |
Izabela Stąpor | |||||||||||||||||||
Obszar dawnej Puszczy Sandomierskiej nie stanowi dzisiaj odrębnego regionu zarówno pod względem georeficznym, jak i aministracyjnym. Tereny puszczy obejmowały północne obszary dzisiejszej Kotliny Sandomierskiej, która jest makroreginem fizyczno-geograficznym położonym w południowo-wschodniej Polsce. Cała Kotlina Sandomierska zajmuje obszar o powierzchni ok. 15. tys. km2, w tym podregion rzeszowsko-tarnobrzeski leży na 7 tys. 513 km2 (GUS, Powierzchnia i ludność w 2006 r., z dnia 31 XII 2006). Zgodnie z podziałem administracyjnym Polski z 1 stycznia 1999 r. tereny dawnej Puszczy Sandomierskiej należą obecnie do województwa podkarpackiego (zajmują jego północną część). Obejmują następujące powiaty: mielecki (jego wschodnią część), dębicki (północna część), ropczycko-sędziszowski (północno-wschodnia część), tarnobrzeski, stalowo-wolski, niżański, leżajki, kolbuszowski i rzeszowski (północną część, do Rzeszowa). Najważniejsze miasta regionu to Mielec i Tarnobrzeg. Do mniejszych należą Leżajsk i Kolbuszowa. Ogólna liczba ludności zamieszkującej podregion rzeszowsko-tarnobrzeski wynosi 1 158 522, zaludnienie na 1 km2 szacuje się na 154 osoby. (GUS, Powierzchnia i ludność w 2006 r., z dnia 31 XII 2006).
Teren dawnej puszczy to dziś region przemysłowo-rolniczy. Rozwija się przemysł wydobywczy (największe znaczenie mają złoża siarki wydobywanej w Tarnobrzegu, wydobywa się również gaz ziemny oraz surowce skalne, m.in.: wapienie, margle, piaskowce, diatomity, anhydryty oraz piaski), przemysł maszynowy i metalowy (Stalowa Wola, Tarnobrzeg, Nowa Dęba, Dębica), chemiczny, głównie gumowy (Tarnobrzeg), środków transportu (Mielec), meblowy (w Kolbuszowej, meblarstwo kolbuszowskie czasy swojej świetności przeżywało w XVII-XVIII wieku) i spożywczy (Ropczyce, Leżajsk). W Podkarpackiem od kilku lat w ramach takich obszarów funkcjonują dwie specjalne strefy ekonomiczne: Tarnobrzeska Specjalna Strefa Ekonomiczna WISŁOSAN oraz Specjalna Strefa Ekonomiczna EURO-PARK Mielec, przy czym mielecką SSE utworzono jako pierwszą tego typu w Polsce. Na omawianym terenie przeważa rolnictwo tradycyjne, słabo rozwinięte, przeciętna pow. gospodarstwa to 3,5 ha. Stan ten przyczynił się do masowych migracji ludności, obecnie znaczna część mieszkańców okolicznych miasteczek i wiosek pracuje za granicą (we Francji, we Włoszech lub w Anglii). Przez teren regionu przebiegają międzynarodowe szlaki drogowe: trasa E-40 (Wrocław-Rzeszów-Lwów) łącząca Europę Zachodnią z Ukrainą, trasa E-371 (Radom-Rzeszów-Koszyce) oraz droga krajowa nr 19 tzw. Via Baltica, łącząca kraje nadbałtyckie z południową częścią Europy. Przez tereny północnego Podkarpacia przebiega magistrala kolejowa E-30 relacji Drezno-Wrocław-Kraków-Rzeszów-Lwów-Kijów (tzw. europejski ciąg transportowy) oraz linia hutniczo-siarkowa, przebiegająca przez północną część województwa, łącząca Górny Śląsk z Ukrainą.
|