Dialekt małopolski - Kieleckie | Wie¶ Bieliny dzi¶ |
Stanisław Cygan | |||||||||||||||||||
Nazwa wsi oraz gwarowa postać D. i Msc.: Bieliny, Bielin, (w) Bielinach Przymiotnik od nazwy wsi: bieliński Nazwa mieszkańca: bielinianin, bielinianka, gw. bieliniok, bielinianka Gmina: Bieliny Powiat: kielecki Województwo: ¶więtokrzyskie Położenie: wie¶ jest oddalona 23 km na wschód od stolicy województwa ¶więtokrzyskiego. Czę¶ć gminy znajduje się w granicach ¦więtokrzyskiego Parku Narodowego, czę¶ć należy do Cisowsko-Orłowińskiego Parku Krajobrazowego. W latach 1975–1998 miejscowo¶ć należała administracyjnie do woj. kieleckiego. Dwie czę¶ci tej wsi s±siaduj± z różnymi wsiami: Bieliny Poduchowe z Hut± Podłysic±, Hut± Now± i Czaplowem, za¶ Bieliny Kapitulne z Kakoninem, Górkami Napękowskimi, Wol± Jachow±. Parafia: Bieliny Liczba mieszkańców Bielin przedstawia się następuj±co (stan na 30.09.2005 r.)1.
Bieliny i okoliczne wsie należ± do tzw. „zagłębia truskawkowego”. Truskawki maj± tu wyj±tkowy smak. Od wielu lat odbywa się we wsi Dzień ¦więtokrzyskiej Truskawki – wielki folklorystyczny festyn poł±czony z Mistrzostwami ¦wiata w szypułkowaniu truskawek. Poza tym niezapomniana jest nalewka truskawkowa. W¶ród zabytków architektury i budownictwa wymienić trzeba w Bielinach Kapitulnych: zespół ko¶cioła parafialnego p.w. ¦w. Józefa Oblubieńca NMP – ko¶ciół murowany z 1637 wraz z dzwonnic±, kapliczk± ¶w. Rozalii (1 poł. XIX w.), kapliczk± ¶w. Jana Nepomucena (2 poł. XIX w.), kapliczk± NMP z 1802 r., 3 domy drewniane z pocz±tkowych lat XX wieku. W Bielinach Poduchownych s± to następuj±ce obiekty: kapliczka ¶w. Barbary z 1 poł. XIX w., dwa drewniane domy z poł. XX wieku, zagroda z poł. XX wieku. Bieliny posiadaj± obiekty o charakterze zabytkowym. Najważniejszy z nich to ko¶ciół parafialny pod wezwaniem ¶w. Józefa, wzniesiony z fundacji biskupa krakowskiego Jakuba Zadzika, oraz liczne przydrożne kapliczki z XIX w., chałupa w Kakoninie z 1 poł. XIX w., młyn wodny z 1884 r. w Belnie. Na terenie gminy znajduj± się miejsca pamięci narodowej, pomniki, tablice pami±tkowe z okresu II wojny ¶wiatowej. Atrakcj± gminy Bieliny s± liczne szlaki turystyczne: piesze, rowerowe i narciarstwa biegowego. Miejsca znane to: Kakonin z zagrod± ¶więtokrzysk±, Muzeum Pojazdów Konnych Dworu i Wsi Kieleckiej w Hucie Szklanej (ekspozycja trzydziestu zabytkowych pojazdów i bryczek konnych) z kolekcji Jana Wzorka. Szkolnictwo w Bielinach jest reprezentowane przez następuj±ce jednostki: Zespół Szkół Samorz±dowych w Bielinach, Szkołę Podstawow± i Gimnazjum. Bieliny znane s± z kultywowania tradycji folklorystycznych. Istniej± dwa zespoły ludowe: Bielinanki i Małe Bielinanki. Twórcy ludowi maj± możliwo¶ć zaprezentowania swoich prac podczas lokalnych imprez, np. Dnia Tradycji i Kultury Bielin, Dnia Truskawki, dożynek i itp. Z Bielin wywodzi się wiele znanych postaci, m.in.:Karol Teliga (1808–1884), dziekan Wydziału Teologii i rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego, biskup Józef Michał Juszczyński (1793–1880), Kazimierz Sabat - prezydenta RP na uchodĽstwie (1913–1989), Józef Ozga Michalski (1919–2002), autor wielu powie¶ci i zbiorów poetyckich (np.Godki ¶więtokrzyskie), Stanisław B±k – malarz; kolarz Tomasz Brożyna – olimpijczyk.
1 Dane te uzyskałem dzięki uprzejmo¶ci pracowników UG w Bielinach. |
« poprzedni artykuł | następny artykuł » |
---|