Dialekt małopolski - Łęczyckie | Wie¶ Tum dzi¶ |
Alina Kępińska | ||||||||||||||||||||||||||||
Nazwa wsi oraz jej postać dopełniacza i miejscownika: Tum, Tumu, (w) Tumie. Przymiotnik od nazwy wsi: tumski. Nazwa mieszkańców: to sie mówi z Tumu. Gmina: Góra ¦więtej Małgorzaty. Powiat: łęczycki. Położenie: Wie¶ leży na prawym brzegu Bzury, około 2,5 km na wschód od centrum Łęczycy, przy prowadz±cym do Góry ¦więtej Małgorzaty odgałęzieniu drogi nr 703, ł±cz±cej Łęczycę z Łowiczem. Województwo: łódzkie W latach 1975-1998 miejscowo¶ć należała administracyjnie do województwa płockiego. Parafia (rzymskokatolicka): Tum. Ludno¶ć: 472 mieszkańców (do r. 2003).
Tum jest najludniejsz± wsi± w gminie Góra ¦w. Małgorzaty; do roku 1954 był także wsi± gminn±, dzi¶ jest tu sołectwo. Miejscowo¶ć znana jest z unikatowej w całej Polsce romańskiej kolegiaty z połowy XII wieku. Monumentalna, maj±ca pocz±tkowo – jak wszystkie ko¶cioły romańskie – oprócz sakralnego charakter obronny, surowa, zbudowana z granitowej kostki bryła ko¶cioła góruje nad cał± okolic±.
Dawno¶ć osadnictwa na tym terenie, rangę i znaczenie miejscowo¶ci w najdawniejszej historii Polski po¶wiadcza nie tylko katedra, ale także tzw. Szwedzka Góra, czyli grodzisko z VI w., znajduj±ce się nieopodal kolegiaty, w odległo¶ci ok. 300 m od niej. Jeszcze bliżej archikolegiaty p.w. Naj¶więtszej Marii Panny i ¶w. Aleksego w Tumie znajduje się mały drewniany osiemnastowieczny ko¶ciółek barokowy pod wezwaniem ¶w. Mikołaja. W 1999 r. na pami±tkę sprowadzenia do Tumu relikwii ¶w. Wojciecha posadzono obok niego d±b, same za¶ relikwie umieszczono w ołtarzu kolegiaty. Mieszkańcy Tumu zdaj± sobie sprawę ze znaczenia osady, znaj± wiele legend i opowie¶ci o historii miejscowo¶ci, powstaniu katedry i łęczyckim diable Borucie. Chętnie pokazuję rzekome „pazury Boruty” odci¶nięte na wieży ko¶cioła, gdy diabeł chciał go przewrócić. Maj± pozytywny stosunek do folkloru ludowego, ale uważaj±, że posługuj± się polszczyzn± standardow±. Literatura:Łęczyca. Dzieje miasta w ¶redniowieczu i w XX wieku. Suplement do monografii miasta, red. Janusz Szymczak, Łęczyca – ŁódĽ 2003, s. 191. Zbigniew Ciekliński, Zabytki Ziemi Łęczyckiej, [w:] Ziemia Łęczycka. Szkice o teraĽniejszo¶ci i przeszło¶ci, ŁódĽ 1964, s. 158-161. |
« poprzedni artykuł | następny artykuł » |
---|