Dialekt małopolski - Krakowskie | Region dziś |
Izabela Stąpor | ||||||||||
Obszar gwar krakowskich (posługują się nimi Krakowiacy zachodni) nie stanowi odrębnego regionu zarówno pod względem georeficznym, jak i aministracyjnym. Zajmuje Wyżynę Krakowsko-Częstochowską, Bramę Krakowską i Kotlinę Oświęcimską. Trudno określić powierzchnię terenu, na którym występują gwary krakowskie (można przypuszczać, że łącznie zajmują obszar ok. 4000 km²). Zgodnie z podziałem administracyjnym Polski z 1 stycznia 1999 r. część terenów zamieszkiwanych przez Krakowiaków zachodnich należy obecnie do województwa małopolskiego (północno-zachodnią jego część) i zajmują powiaty: krakowski (powierzchnia: 1230 km², ludność: 238,4 tys.), chrzanowski (powierzchnia: 371,5 km², ludność: 129 tys.) i olkuski (powierzchnia: 658,8 km², ludność: 115,9 tys.). Pozostałe tereny zamieszkałe niegdyś przez Krakowiaków zachodnich należą obecnie do województwa śląskiego. Są to obszary powiatów: zawierciańskiego (powierzchnia: 1003,27 km², ludność: 123,9 tys.), będzińskiego (powierzchnia: 368,02 km², ludność: 151,1 tys.), myszkowskiego (powierzchnia: 478,62 km², ludność: 71,63 tys.) i częstochowskiego (powierzchnia: 1519,5 km², ludność: 133,6 tys.). Najważniejsze miasto regionu to Kraków (dawna stolica Polski, do dzisiaj nazywana jej kulturową stolicą). Na obrzeżach regionu leżą Częstochowa i Katowice. Województwo małopolskie jest jednym z najbardziej zróżnicowanych pod względem poziomu rozwoju gospodarczego regionów w Polsce. Mimo zmian i wzrostu znaczenia przemysłów rozwojowych, nadal podstawę gospodarki stanowią tradycyjne gałęzie, w tym: hutnictwo, ciężka chemia, górnictwo, przemysł metalowy, tytoniowy, spożywczy. Do największych zakładów przemysłowych w regionie należą: Mittal Steel Poland S.A. Oddział Kraków w Nowej Hucie, Stalprodukt w Bochni (walcownia stali), Rafineria w Trzebini, Tele-Fonika Kable w Krakowie i Myślenicach. W regionie znajdują się obszary 3 okręgów przemysłowych: krakowski, jaworznicko-chrzanowski i niepołomicki. Okręg słynie z bogactwa w surowce mineralne, np: sól kamienna wydobywana w Bochni i Wieliczce (obecnie muzeum); rudy cynku i ołowiu – okolice Chrzanowa i Olkusza; niewielkie złoża gazu ziemnego – okolice Krakowa. Kraków stanowi finansowe centrum Polski południowej. Miasto przyciąga zagranicznych inwestorów i turystów. Sytuacja ta sprzyja rozwojowi Międzynarodowego Portu Lotniczego Kraków-Balice, który posiada regularne połączenia z ważniejszymi miastami Europy, Ameryki Północnej i Izraelem. Przez region przebiega autostrada A4, która łączy Małopolskę z Górnym i Dolnym Śląskiem, a w dalszej perspektywie z Niemcami (trasa ta należy do ważniejszych na kontynencie – połączy bowiem Niemcy przez Polskę z Ukrainą). Przez region przebiegają również bezpośrednie połączenia kolejowe ze wszystkimi większymi miastami w Polsce oraz połączenia międzynarodowe. Źródła: |
« poprzedni artykuł | następny artykuł » |
---|